In de dynamische wereld van het moderne voetbal is het concept ‘Moneyball’ een steeds prominenter fenomeen geworden. Deze strategie, overgewaaid vanuit het Amerikaanse honkbal, draait om het benutten van geavanceerde statistieken en data-analyse om spelers te beoordelen en te werven. Het idee is simpel: vind ondergewaardeerde talenten door dieper te graven in hun statistieken, en bouw zo een competitief team op tegen een fractie van de kosten.
Moneyball en de eerste clubs
Voetbalclubs die deze benadering al jaren omarmen, zoals het Engelse Brentford en het Deense FC Midtjylland in Denemarken, hebben bewezen dat succes niet altijd afhangt van grote uitgaven. Deze clubs waren er al vroeg bij om specifieke statistieken die traditionele scouting wellicht over het hoofd ziet te benutten. Denk aan pass-succespercentages en balveroveringen tot aan loopafstanden en positionele flexibiliteit. Elk aspect wordt geanalyseerd om potentiële koopjes te identificeren.
De invloed van ‘Moneyball’ in het voetbal gaat echter verder dan alleen transfers. Het heeft ook betrekking op tactiek, spelerontwikkeling en zelfs het managen van de clubcultuur. Clubs die deze aanpak hanteren, investeren in geavanceerde data-analysesystemen en werken nauw samen met statistici en data-analisten. In navolging van Brentford en Midtjylland werd AZ in Nederland een van de eerste voorbeelden waarbij data een grote rol heeft. Inmiddels heeft nu bijna elke ambitieuze club wel meerdere data en performance analisten in huis.
ESPN duikt de cijfers in en vind onbekende pareltjes
De beste keeper? De beste balveroveraar? Het zijn nie de voor de hand liggende namen van clubs als PSV, Feyenoord of FC Twente. ESPN dook dieper in de data van Opta en kwam op een aantal opvallende namen uit. ESPN en Opta kwamen tot een bijzonder elftal met een 4-4-2 tactiek waar geen enkele spelers van de traditionele top drie in is opgenomen.
De Moneyball in Eredivisie verdediging: Griekse doelman en laatbloeiers
- Keeper: Vasilios Barkas (FC Utrecht). De Griekse doelman voorkwam na Walter Benitez en Nick Olij de meeste doelpunten
- Rechtsback: Julian Lelieveld (RKC Waalwijk). Op basis van gecreëerde kansen uit open spel voor verdedigers kwam Lelieveld uit de bus als winnaar. Voor bijvoorbeeld Yukinari Sugawara (AZ).
- Centrum verdediger: Sam Kersten (PEC Zwolle). De 25-jarige verdediger, die volgend jaar zomer uit zijn contract loopt, heeft na Olivier Boscagli (PSV) de meeste onderscheppingen gemaakt in de Eredivisie.
- Centrum verdediger: Damon Mirani (FC Volendam). Nog zo’n opvallende naam. By far heeft de centrale verdediger de meest gewonnen luchtduels. Ook de 27-jarige Mirani loopt komende zomer uit zijn contract.
- Linksback: Calvin Verdonk (NEC). De speler met de meeste geslaagde tackles? Dat is Calvin Verdonk. De voormalig jeugdspeler van Feyenoord is na een teleurstellend verlopen avontuur in Portugal weer helemaal opgeleefd in Nijmegen.
De middenvelders van het Moneyball Eredivisie team: AZ-huurling en RKC middenvelder
- Controleur: Peer Koopmeiners (Almere City). Niets Mats Wieffer (135) of Olivier Boscagli (138) maar AZ-huurling Peer Koopmeiners heeft in de Eredivisie de meeste ballen veroverd. 157 keer tot dusver.
- Midmid: Yassin Oukili (RKC Waalwijk). De pas 22-jarige middenvelder is de tweede speler van RKC Waalwijk in het Moneyball team. Oukili, opgeleid bij Vitesse, scoorde dit seizoen niet alleen vijf keer, hij heeft de meeste persoonlijke duels (118) gewonnen. Zo bleef hij Wieffer (113) en NEC-uitblinker Mattsson (112) nipt voor.
De Moneyball Eredivisie aanval: Meer dan alleen snelheid en impactvolle spitsen
- Rechtsbuiten: Camiel Neghli (Sparta Rotterdam). Vito van Crooij is inmiddels vergeten. Neghli bleek een handenbinder te zijn. De buitenspeler kwam afgelopen zomer voor 550.000 euro over van De Graafschap. Na Steven Berghuis (12,2) had de Algerijnse jeugdinternational de meeste passes richting de 16.
- Linksbuiten: Couhaib Driouech (Excelsior). De explosieve Couhaib Driouech (3,3) had de eerste seizoenshelft na Osame Sahraoui (4,1) en Johan Bakayoko (4,1) de meeste geslaagde dribbelacties. Million Manhoef (3) kwam nog dicht in de buurt.
- Spits: Mohamed Sankoh (Heracles Almelo). De jonge Nederlandse aanvaller wordt dit seizoen door Heracles gehuurd van VfB Stuttgart. Na Santiago Gimenez heeft Sankoh het beste gemiddelde kansentotaal per 90 minuten. Hij blijft spelers als Brobbey (Ajax) en Pavlidis (AZ) voor wanneer het gaat om het verzilveren van kansen.
- Spits: Manfred Ugalde (FC Twente). FC Twente was bereid om miljoenen voor de jeugdinternational van Costa Rica te betalen. Dat heeft zich niet alleen in goals uitbetaald. Ugalde verschafte meer goede kansen dan welke spits dan ook. Hij bleef Luuk de Jong en Brian Brobbey voor.
Conclusie: Moneyball in Eredivisie
Statistieken mogen weliswaar niet leidend zijn in het traditionele voetbal. Dit Moneyball onderzoek van ESPN en Opta biedt ongekende inzichten in hoe clubs tegenwoordig scouten. Er ploppen ook spelers op die normaliter niet zo snel opvallen. Het is interessant om dit lijstje er in de komende transferperiodes bij te pakken. Het is niet uitgesloten dat een aantal van deze spelers dan inmiddels in het buitenland actief zijn.