Het WK voetbal van 2026 is groter dan ooit, maar de uitzendingen in Nederland worden juist verdeeld over meerdere zenders. De NOS, traditioneel dé plek voor de grote toernooien, verkoopt een deel van de uitzendrechten van WK 2026 aan een commerciële partij. Hierdoor moeten voetbalfans volgend jaar zomer schakelen tussen verschillende kanalen en diensten.
Bezuinigingen dwingen NOS tot keuzes
Tussen 11 juni en 19 juli 2026 vindt het WK plaats in Canada, de Verenigde Staten en Mexico. Door de uitbreiding van 32 naar 48 landen worden er veel meer wedstrijden gespeeld. Tijdens het WK 2026 worden maar liefst 104 duels, waaronder 72 groepswedstrijden in 16 verschillende stadionsgespeeld. De Nederlandse Publieke Omroep (NPO) kampt echter met grote bezuinigingen. De NPO moet namelijk vanaf 2027 jaarlijks 156 miljoen euro bezuinigen. Als gevolg daarvan schrapt men nu al programma’s en wordt er kritisch gekeken naar grote sportevenementen zoals het WK 2026.
De NOS behoudt de rechten voor de belangrijkste wedstrijden op het WK van 2026, zoals alle duels van Oranje, de achtste finales, de kwart- en halve finales én de finale. De overige wedstrijden worden verkocht aan een andere partij of misschien zelfs partijen.
NOS kiest eerst, dan de sublicentiehouder
De samenwerking betekent dat er per speeldag vier wedstrijden zijn (gespeeld om 18.00, 21.00, 00.00 en 03.00 uur Nederlandse tijd), waarvan de NOS als eerste mag kiezen. Daarna kiest de sublicentiehouder, dan weer de NOS, en vervolgens nog een keer. Ook in de eerste knock-outronde (de zestiende finales) van WK 2026 geldt een gelijke verdeling tussen de NOS en een andere partij. De sublicentiehouder krijgt bovendien de rechten voor samenvattingen, die vanaf een half uur na het laatste fluitsignaal uitgezonden mogen worden.
Het systeem is niet nieuw: bij het WK vrouwen in 2019 werd ook een deel van de uitzendrechten ondergebracht bij een andere zender (Fox Sportsm nu ESPN), terwijl de NOS de Oranje Leeuwinnen en de finale uitzond.
Welke partijen zijn in beeld?
Volgens NOS-hoofdredacteur Xander van der Wulp zijn onder meer RTL, SBS, ESPN, Viaplay en Ziggo Sport genoemd als mogelijke kandidaten. Deze partijen mogen binnenkort bieden via een zogeheten tenderprocedure die deze week van start gaat. Al deze partijen hebben in het verleden of nog steeds verschillende wedstrijden uitgezonden. Ziggo Sport heeft op dit moment al de rechten van de Europese WK-kwalificatie (afgezien van het Nederlands Elftal). Daarnaast zendt ESPN al WK-kwalificatieduels uit van andere continenten. Het is echter niet uitgesloten dat partijen als Amazon zich gaan mengen, deze heeft immers recents ook een gedeelte van de Premier League rechten van Viaplay overgenomen. En wie weet mengen ook partijen als Netflix, DAZN of Videoland zich nog in de strijd.
Sportmarketeer Chris Woerts denkt dat er voldoende animo is, ondanks de ongebruikelijke speeltijden. Woerts in gesprek met het Algemeen Dagblad: “Vergis je niet. Het zijn echt niet alleen de op papier mindere wedstrijden. Ook de toplanden kunnen worden binnengehaald. Dat er markt voor is, hebben andere landen bewezen, al blijft het de vraag welke partijen gaan bieden. De zomerperiode is namelijk het minst aantrekkelijk om te adverteren.”
Daar heeft Woerts ook een valide punt. Naast de toplanden is de kans ook groot dat wedstrijden van landen als Marokko, Turkije, Suriname, Indonesie en Curacao in Nederland extra populair zijn. Deze landen moeten zich overigens net als het Nederlands Elftal nog wel plaatsen.
Wat betekent dit voor de kijker?
Voor de Nederlandse kijker betekent dit dat niet alle wedstrijden gratis te bekijken zijn via de NPO. Maar meer onderzoek: je weet namelijk niet hoe laat en waar wedstrijden worden uitgezonden. En dan komt er nog een element bij. Wie het toernooi van begin tot eind wil volgen, zal mogelijk ook een extra abonnement moeten nemen op een commerciële zender of streamingdienst. Dat is een opvallende verandering ten opzichte van eerdere WK’s waar de NOS standaard álle wedstrijden uitzond. Al dan niet via NPO 1 of online via NPO Start.
De kans is reëel dat de ‘mindere affiches’ zoals Iran – Mexico om 03.00 uur juist bij commerciële partijen terechtkomen. Maar ook wedstrijden tussen toplanden zouden onder de sublicentie kunnen vallen. De spreiding van rechten maakt het toernooi gefragmenteerder voor de kijker – vooral ’s nachts.